ทับทิม ใช้เป็นพลอยประจำเดือนเกิด เดือนกรกฎาคม คำว่า ทับทิม “Ruby” มาจากภาษาลาติน “ruber” หรือ “rubeus” แปลว่า “สีแดง” ส่วนรากศัพท์เดิมจากภาษาสันสกฤตนั้น คือ “Ratnaraj” หรือ “Ratnanayaka” แปลว่า “ราชาแห่งหินมีค่า หรือผู้นำแห่งหินมีค่า”
คำว่า “มณีแดง” ในตำรานพรัตน์นั้น หมายถึง ทับทิมหรือกะรุน ที่มีสีแดงนั่นเอง จะมีสีแดงอ่อนแก่ขนาดใดนั้น แล้วแต่ธรรมชาติ ของทับทิมที่พบ อาจมีสีแดงเข้มไปจนกระทั่งสีชมพูอ่อนๆ หรือสีแดงอมชมพู แดงอมส้ม แดงอมม่วง เป็นต้น
สีของทับทิมในแต่ละเม็ด อาจจะไม่สม่ำเสมอเท่ากันตลอด ทั้งหมด โดยมีส่วนไม่มีสีแทรกสลับปนอยู่ในส่วนสีแดงก็ได้ กรณีเช่นนี้สามารถที่จะทำให้พลอยมีสีสม่ำเสมอได้ โดยการให้ความร้อน (Heat Treatment) แต่จะต้องเพิ่มความร้อนทีละน้อยจนกระทั่งมีความร้อนสูง พลอยจะไม่แตก
ทับทิม มีคุณสมบัติการเปลี่ยนสีได้สองสี (Dichroism) จะเห็นได้ชัดในชนิดที่มีสีเข้ม จะเห็นแดงเข้มชัดอย่างเดียว แดงอมม่วง หรือแดงอมส้มในทิศทางหนึ่ง และมีสีอ่อนจางลง เมื่อมองดูในทิศทางที่ตั้งฉากกัน (อย่างไรก็ตาม การแสดงคุณสมบัติ ดังกล่าว ไม่จำเป็นต้องพบเห็นได้เสมอไป พลอยบางเม็ดอาจไม่แสดงก็ได้) ดังนั้น ช่างเจียระไนพลอยจึงมัก จะทำการเจียระไนโดยให้พื้นหน้าบนขนานกับฐานของผลึก ให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้เพื่อให้เกิดสีเข้มที่สวยงาม
สีของทับทิมที่นิยมกันมากที่สุดคือ สีแดงเข้มบริสุทธิ์ (Pure carmine red or carmine red) และอมสีน้ำเงิน หรือฟ้าอ่อนนิดๆ แต่ก็มิใช่ว่ามีสีนั้นปนมากเกินไป จนกระทั่งทำให้สีของทับทิมเปลี่ยนจากแดงบริสุทธิ์ไปเป็นแดงอมม่วงมาก ซึ่งจะทำให้ราคาตก สีแดงดังกล่าวนี้เทียบได้กับสีแดงดั่งเลือดนกพิราบสดๆ (Pigeon’s blood red) ซึ่งเป็นสีทับทิมคุณภาพเยี่ยมจากพม่า ที่ทั่วโลกยอมรับว่าสวยที่สุด ความนิยมในเรื่องสีของทับทิมนั้น อาจแตกต่างกันไปบ้างในแต่ละแห่ง เล่ากันว่าทางไทยเราส่วนใหญ่นิยมสีแดงอมส้ม ส่วนทางพม่านิยมสีแดงอมชมพู แต่ทางอเมริกา และประเทศยุโรปบางแห่ง นิยมสีแดงเข้ม และหากเป็นไปได้ก็จะเลือกชนิดที่มีเนื้อใสสะอาด ส่วนชาวญี่ปุ่น และจีนนิยมสีชมพู ทับทิมเป็นรัตนชาติที่มีราคาแพงมากที่สุด ในกลุ่มแร่ตระกูลคอรันดัมทั้งหมด ชนิดเม็ดโต ที่มีน้ำไฟและสีสวย คุณภาพชั้นหนึ่งนั้น ราคาแพงกว่าเพชรเสียอีกในขนาดเท่าๆ กัน
ทับทิมอีกแบบหนึ่งซึ่งมีส่วนสีขาวขุ่นๆ หรือใสปนแทรกอยู่ภายในเนื้อ เรียกกันว่า กินบ่เซี่ยง ก็นิยมกันพอสมควร คำนี้หมายถึง กินไม่หมด เชื่อกันว่า ถ้าใครมีไว้ถือว่าเป็นมงคลแก่ตัวเอง จะร่ำรวย มีกินมีใช้ตลอดชีวิต ใช้เท่าไรก็ไม่หมด
แสดงทั้งหมด 10 ผลลัพท์